Ο Ζαλοβίτης
"Ο Ζαλοβίτης"! Βασικός σκοπός αυτού του Blog είναι η προβολή του Γρεβενιώτικου ιδιώματος (Ντοπιολαλιά)!
Τρίτη 14 Φεβρουαρίου 2023
Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου 2020
Παιδικοί εγωϊσμοί!
Μπορεί να συνέβαινε και σε σάς παλιά,Δικαετία 1960-70!
Του μισμέρ μόλις μας απουλνούσι ου Δάσκαλους απ' του σκουλιό κόσιαβάμι στου σπίτ,πεταζάμι τ΄σάκκα κι τηρούσαμι να παίξουμι λίγου μέχρι να ρθεί ου τρανός απ' του καφινείου κι να στρώσ' τραπέζ η μάννα! Έρχουνταν ου τρανός πάντα σν ώρα τ' (Στς 1.00 ούτι ιγγλέζους να ήταν) κι έπρεπι του τραπέζ να ήταν χαζίρκου! Μισάλ,λίμπις,χλιάρια,πηρίγγια,μαχαίρ,ψουμί κουμένου,κύπιλου κι η φτσέλα δίπλα στου τραπέζ μι νιρό απ'τουν Αη Θανάσ'η! Έβγινι η μάννα κι φώναζει:
-Άϊστι του τραπέζ είνι χαζίρκου,ιλάτι γιά γιόμα!
Πάϊνα κι γώ χουρίς πουλύ όριξ' γιατί άφνα του πιχνίδ' στ' μέσ'! Κι ρουτούσα:
-Τι φαΐ έχουμι σήμιρα μα:
-Πέτουρα πιδίμ,μι ταζέδκια ντουμάτα!
-Δεν τρώου μα!
- Γιατί ρα πιδίμ καλό;
-Έχν ζ'μί κι δε μ' αρέζν!(Τηρούσα να βρώ δικιουλουγία)
-Θα του βγάλου ρα πιδίμ του λίγου του ζμί που έχν! Κι θα τα κινώσου ουδιέτς στ'λίμπα!
Ιγώ απού μέσα μ':( Καλά λέει άμα του βγάλ του ζμί νόστμα θα είνι, θα κάτσου να φάου άλλά να μι του πούν ακόμα κάνα δυο΄φουρές όμους!
-Δε θέλου μα σι λέου!
-Κάτσι ρα πιδίμ είσι κι νηστ'κό απ΄τ΄χαραή!Δεν έφαγις όλ'ν' παπάρα,τ' μ'σή ν' άφκεις!
-Δε θέλου μα σιλέου! ( Άμα μι παρακαλέσ ακόμα μιά φουρά μπουρεί να κάτσου,απου μέσα μ).
-Γιατί δε τρώς ρα πιδίμ;
-Έτσ θέλου μά,να μη σι νοιάζ ισένα!
-Πώς να μη μι νοιάζ ρα πιδίμ,αδυνάτσις,δε κάμσ καλά που δε τρώς! Κάτσι να φάς να γιερέψς λίγου,να σι κάμ κι του κινούργιου παντιλόν που του πήραμι τρανύτιρου γιά τν πασκαλιά! (Όλα μας τάπιρναν τρανύτιρα γιά να πουρέψουμι κάνα δυό χρόνια)!
-Δε θέλου μα,καταλαβαίντς δεν π'νώ! (Άμα μι πεί ακόμα μιά φουρά θα κάτσου)!
Κι παρακαλούσι η μάννα κι καντίπουτα ιγώ, όλου έλιγα ακόμη μιά φουρα να του πεί κι θα κάτσου κι όλου δεν κάθουμαν!
Κι τότι τ΄λύση ν΄έδουνι η Μπαμπούλου! Η καλόγαθη γιαγιά Πανάϊου που μ΄έπιανι σ'ν' άκρα κι μ' έλιγι χαμηλόφουνα :
-Άϊντι Ντάσιου μ' θα σι τσιγαρίσου ιγώ δυό αυγά μάτια μι λίγδα να μουσκέψς κι λίγου ψουμί να θαραπαυτείς!
Κι ιγώ τότι έστριγα αλλά όχι αμέσως έκανα κι λίγου τουν δύσκολου στ' Μπαμπούλου!! Να είσαι καλά γιαγιά Πανάϊου αν βρίσκεσι πθινά!
Ο Ζαλοβίτης!
Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου 2019
Τρανή φαμπλιά.
Τ' αντρόϊνου έχ'ει απουχτήσ' πουλλά πιδιά κι πήρι ν' απόφασ' να παέν στου Γιατρό να χαλέψν' καμμιά ουρμήνια γιά να σταματήσν τν παραγουγή! Φτάν στου Ιατρείου χ'πούν τ' θύρα,τς ανοίγν' ρουκώνουντι στου ιξαταστήριου κι λέν του πρόβλημα στουν Γιατρό! Κι λέει ου Γιατρός στουν άντρα:
-Καλά ρα όταν έρχιτι η ώρα δεν έχ'εις του νούς να τραβ'χτείς ;;
-Δε θάσι καλά να τραβ'χτώ; Τι λές Γιατρέ; Ιγώ ικείν' ν' ώρα χάνουμι,θουλώνου, πιτώ στα ουράνια!!!
Γυρίζ' στ' γναίκα τότι ου γιατρός κι τ' λέει:
-Κι σύ καλή μ' μόλις τουν γλέπς να θουλών' τα μάτια τ' γιατί δεν τουν αμπώχντς να βγεί;
-Άχ!! Γιατρέ ικείν'ν' ώρα που θουλών τα θ'κάτ, ιγώ δεν γλέπου καντίπουτα γιατί τα θ'κάμ' είνι ντιπ κλειστά!
-Καλά ρα όταν έρχιτι η ώρα δεν έχ'εις του νούς να τραβ'χτείς ;;
-Δε θάσι καλά να τραβ'χτώ; Τι λές Γιατρέ; Ιγώ ικείν' ν' ώρα χάνουμι,θουλώνου, πιτώ στα ουράνια!!!
Γυρίζ' στ' γναίκα τότι ου γιατρός κι τ' λέει:
-Κι σύ καλή μ' μόλις τουν γλέπς να θουλών' τα μάτια τ' γιατί δεν τουν αμπώχντς να βγεί;
-Άχ!! Γιατρέ ικείν'ν' ώρα που θουλών τα θ'κάτ, ιγώ δεν γλέπου καντίπουτα γιατί τα θ'κάμ' είνι ντιπ κλειστά!
Ο Ζαλοβίτης.
Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2019
Η συνάντησ'!
Ου Σιώμους τς Σύρμους έχ'ει να ειδουθεί καμμιά δικαριά μέρις μι τουν χουριανό τ' τουν Τσίμου τς Μυγδάλους! Κι μιά χαραή συναντιούντι στου καφινείου!
- Σιώμους: Πού είσι ρα κάψου Τσίμου;
- Τσίμους: Εέέ που να είμι ρα Σκουντέ!
- Σιώμους: Τι φκιάντς;
- Τσίμους: Τι να φκιάσου! Φκιάνου κι αρμάζου!
Ν' τυφλαμάρα μ' ν' κακιά φκιάνου!
- Σιώμους: Είσι "Μπούρας" όπους μουλουγούν;
- Τσίμους: Είμι ρά Σιώμου!
- Σιώμους: Κι "Πουτσούλας";
- Τσίμους: Κι "Πουτσούλας"είμι ρα Σιώμου!
- Σιώμους: Πώς πουρέβς;
- Τσίμους: Πώς να πουρέψου!
- Σιώμους: Πως πάει ρα;
- Τσίμους: Πώς να πάει ρα!
- Σιώμους: Τι λέει ρα;
- Τσίμους: Τι να πεί ρα! Ισύ;
- Σιώμους: Κι γώ ρα τα ίδια!
- Τσίμους: Άϊντι γειά!
- Σιώμους: Γειά!!!
Ο Ζαλοβίτης.
- Σιώμους: Πού είσι ρα κάψου Τσίμου;
- Τσίμους: Εέέ που να είμι ρα Σκουντέ!
- Σιώμους: Τι φκιάντς;
- Τσίμους: Τι να φκιάσου! Φκιάνου κι αρμάζου!
Ν' τυφλαμάρα μ' ν' κακιά φκιάνου!
- Σιώμους: Είσι "Μπούρας" όπους μουλουγούν;
- Τσίμους: Είμι ρά Σιώμου!
- Σιώμους: Κι "Πουτσούλας";
- Τσίμους: Κι "Πουτσούλας"είμι ρα Σιώμου!
- Σιώμους: Πώς πουρέβς;
- Τσίμους: Πώς να πουρέψου!
- Σιώμους: Πως πάει ρα;
- Τσίμους: Πώς να πάει ρα!
- Σιώμους: Τι λέει ρα;
- Τσίμους: Τι να πεί ρα! Ισύ;
- Σιώμους: Κι γώ ρα τα ίδια!
- Τσίμους: Άϊντι γειά!
- Σιώμους: Γειά!!!
Ο Ζαλοβίτης.
Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2019
Ρούκ- Ζούκ.
Πρίν απού καμμιά δικαριά χρόνια πήγαν (Ψέματα) στου Ρούκ- Ζούκ στ' Μηλιαρέσ' γιά να παίξν πέντι παίχτις απού ένα χουριό απ' του Γριβινό! Του πιχνίδ' παίζουνταν μι δυό ουμάδις μι πέντι νουματαίοι η κάθι ουμάδα. Πρώτα έπιζι η μιά ουμάδα κι ύστιρα η άλλ'. Η Μηλιαρέσ' έδειχνι στουν αρχηγό μιά λέξ΄ κι έπριπι να ν' ιξηγήσ' στουν αμέσους ιπόμινου, ου οποίους μέχρι ικείν ν' ώρα φουρούσι ακουστικά γιά να μην ακούσ' όπους κι οι άλλ΄γιά να μην ακούσν τν πιριγραφή απ' τουν προυηγούμινου. Φτάν στου τιλικό κι ήταν ηαράδα να παίξν οι Γριβινιώτις! Δείχν η Μηλιαρέσ' τ' λέξ' ΛΥΚΟΥΣ στουν αρχηγό.
- Πανέφκουλου γιά μας,τώρα θα δείτι λέει ου Αρχηγός! Χπάει τουν ώμου τ' δεύτιρου, γυρνάει ικείνους κι τουν λέει:!
-ΒΑΡΙΣΙ ΖΛΑΠ!
-ΛΥΚΟΥΣ ! Λέει ένα κι ένα ου δεύτιρους.
Γυρνάει ου δεύτιρους κι χπάει στουν ώμου τουν τρίτου κι τουν λέει.
-ΠΩΣ ΛΕΜΙ Τ' ΓΝΑΙΚΑ Τ' ΒΑΣΙΛ' ΤΣ ΘΟΥΜΑΗΣ ΣΤΟΥ ΧΟΥΡΙΟ;
-ΑΛΥΚ(Ι)ΣΑ! Λέει ου τρίτους!
-Ο'ΧΙ ΣΙ ΘΗΛ'ΚΟ, ΣΙ ΣΙΡΚΟ ΠΕΤΟΥ!
-ΛΥΚΟΥΣ! Λέει πάλι ου τρίτους κι γυρνάει κι χπάει τουν τέταρτου στουν ώμου κι τηράει να τουν ιξηγήσ'.
-ΓΚΑΒΟΣ!
-ΛΥΚΟΥΣ ! Απαντάει ου τέταρτους, κι χπάει τουν πέμπτου να γυρίσ' γιά να τουν πεί τ΄λέξ'. Γυρνάει ου Πέμπτους κι τουν λέει ου Τέταρτους.
- ΝΤΟΥ ΡΑ!!
- ΛΥΚΟΥΣ! Απαντάει ένα κι ένα ου πέμπτους!
Ο Ζαλοβίτης
- Πανέφκουλου γιά μας,τώρα θα δείτι λέει ου Αρχηγός! Χπάει τουν ώμου τ' δεύτιρου, γυρνάει ικείνους κι τουν λέει:!
-ΒΑΡΙΣΙ ΖΛΑΠ!
-ΛΥΚΟΥΣ ! Λέει ένα κι ένα ου δεύτιρους.
Γυρνάει ου δεύτιρους κι χπάει στουν ώμου τουν τρίτου κι τουν λέει.
-ΠΩΣ ΛΕΜΙ Τ' ΓΝΑΙΚΑ Τ' ΒΑΣΙΛ' ΤΣ ΘΟΥΜΑΗΣ ΣΤΟΥ ΧΟΥΡΙΟ;
-ΑΛΥΚ(Ι)ΣΑ! Λέει ου τρίτους!
-Ο'ΧΙ ΣΙ ΘΗΛ'ΚΟ, ΣΙ ΣΙΡΚΟ ΠΕΤΟΥ!
-ΛΥΚΟΥΣ! Λέει πάλι ου τρίτους κι γυρνάει κι χπάει τουν τέταρτου στουν ώμου κι τηράει να τουν ιξηγήσ'.
-ΓΚΑΒΟΣ!
-ΛΥΚΟΥΣ ! Απαντάει ου τέταρτους, κι χπάει τουν πέμπτου να γυρίσ' γιά να τουν πεί τ΄λέξ'. Γυρνάει ου Πέμπτους κι τουν λέει ου Τέταρτους.
- ΝΤΟΥ ΡΑ!!
- ΛΥΚΟΥΣ! Απαντάει ένα κι ένα ου πέμπτους!
Ο Ζαλοβίτης
Κυριακή 13 Ιανουαρίου 2019
Ου Χουρτάτους!
Ειρηνοδικείο Κοζάνης 1952.
Η Γριβινιώτσα έχ'ει μηνύσ' τουν άντρα τς επειδή τ' ρίχν' συχνά πυκνά δαρμό!
-Είνι Κακουρίζκους κι Τιμπέλτς κύρ πρόϊδρι! Απ' τ' χαραή κουσιέβ στα καφινεία, του μισμέρ έρχιτι γιά φαΐ κι ύστιρα γριντώνιτι μέχρι του βράδ'! Δε τουν λείπιτι τίπουτα, όλα τάχου χαζίρκα σν ώρα τα! Όλου κάτ' τουν φταίει κι βρίσκ'ει ιτία να μι τσακίζ' τα κατίνια. Δεν έχ'ει πιράσ' μέρα που να μήν έχ' σ'κώσ' του χέρ' κι του δικανίκ'ι κι να μη τ' έχ'ει κουπανήσ' απανουτιόμ! Μι χόρτασι δαρμό τόσα χρόνια! Μ' άργασι του τουμάρ κι μι γιόμσι ζούνις ζ' πλάτ' μι του δικανίκ'ι! Θα μι πιθάν', τι τραβώ τόσα χρόνια μόγγι ιγώ ξέρου! Δεν αντέχου άλλου! Μιτάνοιουσα πικρά που τουν παντρέφκα!
-Υπομονή κυρία μου, άντρας σας είναι! Λέει ου πρόϊδρους!
-Πάντους απού @νί κι απού @ώλου τουν έχου χουρτάτου, του δικανίκ'ι γιατί του σκών';;;;;
Ο Ζαλοβίτης
Η Γριβινιώτσα έχ'ει μηνύσ' τουν άντρα τς επειδή τ' ρίχν' συχνά πυκνά δαρμό!
-Είνι Κακουρίζκους κι Τιμπέλτς κύρ πρόϊδρι! Απ' τ' χαραή κουσιέβ στα καφινεία, του μισμέρ έρχιτι γιά φαΐ κι ύστιρα γριντώνιτι μέχρι του βράδ'! Δε τουν λείπιτι τίπουτα, όλα τάχου χαζίρκα σν ώρα τα! Όλου κάτ' τουν φταίει κι βρίσκ'ει ιτία να μι τσακίζ' τα κατίνια. Δεν έχ'ει πιράσ' μέρα που να μήν έχ' σ'κώσ' του χέρ' κι του δικανίκ'ι κι να μη τ' έχ'ει κουπανήσ' απανουτιόμ! Μι χόρτασι δαρμό τόσα χρόνια! Μ' άργασι του τουμάρ κι μι γιόμσι ζούνις ζ' πλάτ' μι του δικανίκ'ι! Θα μι πιθάν', τι τραβώ τόσα χρόνια μόγγι ιγώ ξέρου! Δεν αντέχου άλλου! Μιτάνοιουσα πικρά που τουν παντρέφκα!
-Υπομονή κυρία μου, άντρας σας είναι! Λέει ου πρόϊδρους!
-Πάντους απού @νί κι απού @ώλου τουν έχου χουρτάτου, του δικανίκ'ι γιατί του σκών';;;;;
Ο Ζαλοβίτης
Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2019
Οι Γιατροί δε ξέρν' καντίπουτα!
Αγαπημένου αντρόϊνου ήταν ου Βασίλτς μι τν Μυγδάλου! Πιδιά δεν είχαν κι όλ' ν' αγάπη ν' έδουνι ου ένας στουν άλλουν! Ου Βασίλτς πάεινι στου καφινείου κι κάθουνταν ως αργά μι τν παρέα τ' ικεί! Η Μυγδάλου τουν καρτιρούσι κάθι βράδ' μι αγουνία γιά να αγκαλιαστούν ύστιρα στου κριββάτ όλ' τ' νύχτα!
Ένα βράδ' όμους ου Βασίλτς γύρτσει αρχήτιρα στου σπίτ'! Η Μυγδάλου παραξινέφκει. ανησύχ'σει κιόλας κι τουν ρώτσει:
-Τι έπαθις ρα Βασίλ' κι γύρτσεις τόσου αγλήγουρα; Γιατί δε κρέντς; Έχ'εις τίπουτα πουνίδια; Σαν να γκουχάς λίγου μι φαίνιτι!
-Να, μα Μυγδάλου! Πήγα στουν Γιατρό γιατί μι πόνισι ου λιμός κι γκουχούσα πουλύ τώρα του δειλνό κι μ' είπι να κόψου ν' τσιγάρα! Να ν' πιτάξου σιαπέρα μ' είπι γιά να σταματήσου να γκουχώ!
-Έμ! Καλά σ' είπι ρα Βασίλ'! Να του κόψς, δλειά είνι αυτή, όλ' ν' ώρα πάφα -πούφα τι να σι κάμ κι η γκούσια; Κάτ ξέρν κι οι γιατροί!
Ν' έκουψι ν' τσιγάρα ου Βασίλτς κι σταμάτσι να γκουχάει! Στιναχουριούνταν όμους που δε μπουρούσι να τραβήξ' τσιγάρου κι του γύρτσει στου πχιουτό! Δε πέρασι πουλύς κιρός κι ένα βράδ' γύρτσει πάλι αρχήτιρα στου σπίτ διπλουμένους κι στιναχουρημένους! Παραξινέφκει κι ανησύχσει πάλι η Μυγδάλου κι τουν ρουτάει:
-Τι έπαθις πάλι ρα Βασίλ κι είσι διπλουμένους; Έχ'εις τίπουτα πουνίδια πάλι; Μήπους σ' έπιασι σφαϊό; Πέμι, γιατί δε μι λές;
-Να μα Μυγδάλου, μι πόνισι λίγου του στουμάχ'ι, πήγα στου γιατρό κι μ' είπι να κόψου του πχιουτό!
-Μμ! Καλά σ' είπι ρα Βασίλ'! Κάθι βράδ' στου καφινείου μέχρι αργά πίντι πουλύ. Στουμάχ'ι είνι κι αυτό,πόσο θ' αντέξ'; Να του κόψς γιά να γιερέψς! Κάτ' ξέρν παραπάν οι γιατροί!
Τι να κάμ' κι ου Βασίλτς, τόκουψι κι του πχιουτό. Πέρασι πάλι λίγους κιρός κι ένα βράδ' γύρτσει πάλι νουρίς ου Βασίλτς στου σπίτ! Αυτή τ' φουρά είχι του κιουφάλ κατιβαζμένου κι ήταν Μούτους, δεν κρένουνταν ντίπ!
-Τι Βάσανου έχ'εις πάλι ρα Βασίλ', γιατί δεν απουλουιέσι; Γιατί δε μι λές ρα,; Θα μι σκάισς!
Μι τα πουλλά λέει ου Βασίλτς:
-Να μα Μυγδάλου, είχα κάτ' αντράλις ιπρουχτέ κι πήγα στου Γιατρό! Μ' ιξέτασι κι μ' είπι να κόψου κι τ' άλλου!
-Ποιό άλλου πάλι ρα Βασίλ';
-Να μα, αυτή τ' δλειά που φκιάνουμι τα μισμέρια κι τα βράδια στου κριββάτ'! Αυτό μα που γκανταλιούμιστι γκόλιαβ'οι, ξέρτς ισύ!
-Ντέ ρα τώρααα!!! Τήρα τη δλειά σ' ισύ! Ισύ νουμίζς όλα τα ξέρν οι γιατροί! Ν'τυφλαμάρα τς ν' κακιά ξέρν κι αυτοί!
Ο Ζαλοβίτης.
Ένα βράδ' όμους ου Βασίλτς γύρτσει αρχήτιρα στου σπίτ'! Η Μυγδάλου παραξινέφκει. ανησύχ'σει κιόλας κι τουν ρώτσει:
-Τι έπαθις ρα Βασίλ' κι γύρτσεις τόσου αγλήγουρα; Γιατί δε κρέντς; Έχ'εις τίπουτα πουνίδια; Σαν να γκουχάς λίγου μι φαίνιτι!
-Να, μα Μυγδάλου! Πήγα στουν Γιατρό γιατί μι πόνισι ου λιμός κι γκουχούσα πουλύ τώρα του δειλνό κι μ' είπι να κόψου ν' τσιγάρα! Να ν' πιτάξου σιαπέρα μ' είπι γιά να σταματήσου να γκουχώ!
-Έμ! Καλά σ' είπι ρα Βασίλ'! Να του κόψς, δλειά είνι αυτή, όλ' ν' ώρα πάφα -πούφα τι να σι κάμ κι η γκούσια; Κάτ ξέρν κι οι γιατροί!
Ν' έκουψι ν' τσιγάρα ου Βασίλτς κι σταμάτσι να γκουχάει! Στιναχουριούνταν όμους που δε μπουρούσι να τραβήξ' τσιγάρου κι του γύρτσει στου πχιουτό! Δε πέρασι πουλύς κιρός κι ένα βράδ' γύρτσει πάλι αρχήτιρα στου σπίτ διπλουμένους κι στιναχουρημένους! Παραξινέφκει κι ανησύχσει πάλι η Μυγδάλου κι τουν ρουτάει:
-Τι έπαθις πάλι ρα Βασίλ κι είσι διπλουμένους; Έχ'εις τίπουτα πουνίδια πάλι; Μήπους σ' έπιασι σφαϊό; Πέμι, γιατί δε μι λές;
-Να μα Μυγδάλου, μι πόνισι λίγου του στουμάχ'ι, πήγα στου γιατρό κι μ' είπι να κόψου του πχιουτό!
-Μμ! Καλά σ' είπι ρα Βασίλ'! Κάθι βράδ' στου καφινείου μέχρι αργά πίντι πουλύ. Στουμάχ'ι είνι κι αυτό,πόσο θ' αντέξ'; Να του κόψς γιά να γιερέψς! Κάτ' ξέρν παραπάν οι γιατροί!
Τι να κάμ' κι ου Βασίλτς, τόκουψι κι του πχιουτό. Πέρασι πάλι λίγους κιρός κι ένα βράδ' γύρτσει πάλι νουρίς ου Βασίλτς στου σπίτ! Αυτή τ' φουρά είχι του κιουφάλ κατιβαζμένου κι ήταν Μούτους, δεν κρένουνταν ντίπ!
-Τι Βάσανου έχ'εις πάλι ρα Βασίλ', γιατί δεν απουλουιέσι; Γιατί δε μι λές ρα,; Θα μι σκάισς!
Μι τα πουλλά λέει ου Βασίλτς:
-Να μα Μυγδάλου, είχα κάτ' αντράλις ιπρουχτέ κι πήγα στου Γιατρό! Μ' ιξέτασι κι μ' είπι να κόψου κι τ' άλλου!
-Ποιό άλλου πάλι ρα Βασίλ';
-Να μα, αυτή τ' δλειά που φκιάνουμι τα μισμέρια κι τα βράδια στου κριββάτ'! Αυτό μα που γκανταλιούμιστι γκόλιαβ'οι, ξέρτς ισύ!
-Ντέ ρα τώρααα!!! Τήρα τη δλειά σ' ισύ! Ισύ νουμίζς όλα τα ξέρν οι γιατροί! Ν'τυφλαμάρα τς ν' κακιά ξέρν κι αυτοί!
Ο Ζαλοβίτης.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)